κολεόπτερα

Τάξη εντόμων, η μεγαλύτερη όλου του ζωικού βασιλείου, με περισσότερα από 350.000 καταγεγραμμένα είδη μέχρι σήμερα. Τα κ. είναι διαδεδομένα σε ολόκληρη την υδρόγειο, τόσο σε χερσαία όσο και σε υδάτινα ενδιαιτήματα. Το σχήμα και οι διαστάσεις τους διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, ενώ το μήκος τους ποικίλλει από κλάσματα του χιλιοστού έως περισσότερα από 16 εκ. Το σώμα τους περιβάλλεται από έναν συμπαγή δερματοσκελετό και διαιρείται, όπως σε όλα τα έντομα, σε κεφαλή, θώρακα και κοιλιά (ή υπογάστριο). Τα κ. έχουν σύνθετους οφθαλμούς και ένα ζεύγος κεραιών με ποικίλο αριθμό αρθρώσεων (συνήθως 11). Το μέγεθος και το σχήμα των κεραιών τους διαφέρει ανάλογα με την οικογένεια και, πολλές φορές, ανάλογα με το φύλο. Στο στόμα φέρουν μασητικά εξαρτήματα και σιαγόνες λιγότερο ή περισσότερο ανεπτυγμένες, οι οποίες, σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν πολύ μεγάλες διαστάσεις και ασκούν αποκλειστικά αμυντικό ρόλο. Το πρώτο τμήμα του θώρακα, ο προθώρακας, είναι ελεύθερος και μεγαλύτερος σε σύγκριση με τα δύο επόμενα τμήματα, τον μεσοθώρακα και τον μεταθώρακα, καθένας από τους οποίους φέρει από ένα ζεύγος πτερύγων. Οι δύο πρώτες πτέρυγες αποτελούνται από χιτίνη και έχουν τη μορφή θήκης ή κολεού (απ’ όπου και η ονομασία κ.)· οι πτέρυγες αυτές λέγονται έλυτρα και στα περισσότερα κ. καλύπτουν όλο τον κορμό του εντόμου. Οι πτέρυγες του δεύτερου ζεύγους είναι μεμβρανώδεις και κατάλληλες για πτήση· σε στάση ανάπαυσης, είναι τελείως αναδιπλωμένες κάτω από τα έλυτρα. Σε ορισμένες οικογένειες (σταφυλινίδες) και σε μερικά είδη τα έλυτρα είναι κοντά και μερικές φορές (οικογένεια τενεβριονίδες) συγκολλημένα, ενώ και οι μεμβρανώδεις πτέρυγες είναι ατροφικές και επομένως ακατάλληλες για πτήση. Όπως όλα τα έντομα, τα κ. έχουν τρία ζεύγη ποδιών, περίπου ίσου μήκους μεταξύ τους, τα οποία είναι κατάλληλα για βάδιση και για τρέξιμο (οικογένειες κικινδελίδες και καραβίδες). Συχνά, τα πίσω πόδια είναι μακρύτερα από τα μπροστινά και εξυπηρετούν στα άλματα, ή είναι πεπλατυσμένα και εφοδιασμένα με κρόσσια, οπότε χρησιμεύουν στην κολύμβηση (οικογένεια διτισκίδες)· επίσης, τα μπροστινά πόδια μπορούν να είναι διαφοροποιημένα, ώστε να εκτελούν διάφορες λειτουργίες, όπως, για παράδειγμα, σκάψιμο. Τα κ. είναι ολομετάβολα, δηλαδή παρουσιάζουν πλήρη μεταμόρφωση (προνύμφη, νύμφη, τέλειο έντομο). Από τα αβγά, που αποτίθενται, μεμονωμένα ή κατά ομάδες, στο κατάλληλο μέρος (έδαφος, φύλλωμα, ξύλο κλπ.), γεννιούνται προνύμφες (κάμπιες), οι οποίες διαθέτουν συνήθως μάτια, κεραίες και, πολλές φορές, θωρακικά πόδια (ολιγόποδες προνύμφες), τα οποία μπορεί και να απουσιάζουν (άποδες σκωληκόμορφες προνύμφες). Οι προνύμφες ζουν ελεύθερες στο έδαφος (προνύμφες των ριζών ή της κόπρου), στα φυτά (προνύμφες των ανθών ή προνύμφες των δέντρων) ή στο εσωτερικό των φυτών (ξυλοφάγοι προνύμφες)· μπορεί να ζουν, επίσης, στο νερό ή σε ουσίες σε κατάσταση αποσύνθεσης, καθώς η τροφή τους ποικίλλει. Οι νύμφες μπορεί να είναι γυμνές με ελεύθερες αποφύσεις ή να προστατεύονται από ένα κουκούλι. Πολλά κ., τόσο σε προνυμφική μορφή όσο και στο στάδιο του τέλειου εντόμου, είναι επιβλαβή στις καλλιέργειες, επειδή καταστρέφουν τα φύλλα, τους βλαστούς, τις ρίζες, τους καρπούς και το ξύλο του κορμού. Τα κ. μπορούν, επίσης, να τρέφονται με αποθηκευμένα νωπά ή ξηρά τρόφιμα, να ζουν μέσα στο ξύλο, να φθείρουν το μαλλί, το μετάξι, τα δέρματα κ.ά. Αντίθετα, ορισμένα είδη, όπως οι κοκκινέλες (βλ. λ.), είναι ωφέλιμα στον άνθρωπο, επειδή είναι σαρκοφάγα και ζουν σε βάρος άλλων βλαβερών εντόμων. Τα σύγχρονα κ. ταξινομούνται σε τέσσερις υποτάξεις: τα αρχοστέματα περικλείουν αντιπροσώπους που σχετίζονται με το ξύλο· τα αδηφάγα περιλαμβάνουν κυρίως θηρευτές· τα μυχοφάγα είναι μια μικρή υπόταξη με λιγότερα από 100 γνωστά είδη, μικρού μεγέθους, που σχετίζονται με υγρά ενδιαιτήματα· τέλος, τα πολυφάγα είναι η μεγαλύτερη υπόταξη, στην οποία ανήκει το 85% των γνωστών ειδών των κ., πολλά από τα οποία είναι φυτοφάγα. Οι υποτάξεις αυτές περιλαμβάνουν έναν πολύ μεγάλο αριθμό οικογενειών. Η τάξη των κολεοπτέρων, η μεγαλύτερη του ζωικού βασιλείου, αριθμεί πάνω από 350.000 είδη: 1) Carabus coriaceus. Η τάξη των κολεοπτέρων, η μεγαλύτερη του ζωικού βασιλείου, αριθμεί πάνω από 350.000 είδη: 3) Paederus riparius. Η τάξη των κολεοπτέρων, η μεγαλύτερη του ζωικού βασιλείου, αριθμεί πάνω από 350.000 είδη: 5) Hippodamia tredecimpunctata. Η τάξη των κολεοπτέρων, η μεγαλύτερη του ζωικού βασιλείου, αριθμεί πάνω από 350.000 είδη: 2) Hydrophilus piceus. Η τάξη των κολεοπτέρων, η μεγαλύτερη του ζωικού βασιλείου, αριθμεί πάνω από 350.000 είδη: 4) Tenebrio molitor. Η τάξη των κολεοπτέρων, η μεγαλύτερη του ζωικού βασιλείου, αριθμεί πάνω από 350.000 είδη: 6) Rosalia alpina. Η τάξη των κολεοπτέρων, η μεγαλύτερη του ζωικού βασιλείου, αριθμεί πάνω από 350.000 είδη: 7) Typhoeus typhaeus. Η τάξη των κολεοπτέρων, η μεγαλύτερη του ζωικού βασιλείου, αριθμεί πάνω από 350.000 είδη: 8) Curculio elephas.